Erken Emeklilik 2024 - Erken Emeklilik Şartları

Erken emekli olabilir miyim? Kaç gün doğum borçlanması yapabilirim? Askerlikte geçen sürelerimin tamamını borçlanabilir miyim? Yurtdışında çalıştığım süreler Türkiye’de emekli olmam için geçerli mi? Bu sorular gibi bütün sigortalı çalışanları yakından ilgilendiren erken emeklilik hakkındaki birçok sorunun cevabını bu yazı ile öğrenebilirsiniz.

ERKEN EMEKLİLİK NEDİR? Erken Emeklilik: Erken emekli olabilir miyim? Düşüncesi bütün çalışanlar tarafından merak edilen bir sorudur. Çalışanların iş hayatına başladığı ilk günden itibaren aklında beliren erken emeklilik kavramı sigortalıların emeklilik haklarına daha kısa sürede kavuşmalarını sağlayan uygulamalar bütününe erken emeklilik denir. ERKEN EMEKLİLİĞE KATKISI BULUNAN 19 KOLAY YOL! DOĞUM BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK Sosyal güvenlik reformu ile kadın çalışanlar sigortalı olarak çalışılmaya başlanılan tarihten itibaren üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan sürelere ilişkin doğum borçlanmasından yararlanabilirler. Doğum borçlanması ile kişiler en fazla doğum başına 720 gün toplamda 2160 günü geçemez. Doğum Borçlanmasından Kimler Yararlanabilir? SGK’lı (4/a) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar, Bağ-kur’lu (4/b) kapsamında kendi nam ve hesabına çalışanlar, Kamu kurumlarında (4/c) kapsamında çalışan memurlar, doğum borçlanmasından yararlanabilir. Doğum Borçlanmasının Şartları Kadınların sigortalı olarak çalışmakta oldukları süreler içerisinde doğum nedeniyle işten ayrılanların doğumdan sonra adlarına prim ödenmemiş olması ve doğan çocuğun yaşaması ortak şart olup sigortalı olarak çalışmakta oldukları sigortalılık kapsamına göre ise farklı şartlar mevcuttur. Doğum borçlanmasından faydalanabilmek için; SGK’lı (4/a) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar için sigortalılıklarının tescil edilmiş ve adlarına prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması, Bağ-kur’lu (4/b) kapsamında kendi nam ve hesabına çalışanlar prim ödenip ödenmediğine bakılmaksızın sigortalılıklarının tescil edilmiş/tahakkuk etmiş olması, Kamu kurumlarında (4/c) kapsamında çalışan memurlar için sigortalılıklarının tescil edilmiş olması, gerekmektedir. Evlat Edinmiş Kadınlar da Doğum Borçlanmasından Faydalanabilir Kadın sigortalının iki yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinmesi durumunda evlat edinilen çocuk/çocuklar (en fazla 3 çocuk) için doğum borçlanması yapabilirler. Bunun yanı sıra çocuğunu evlatlık veren kadın da doğum borçlanmasından yararlanabilir. Evlat Edinen ve Veren Kadınlar İçin Doğum Borçlanmasının Hesaplaması Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından alınan sözleşmenin onay tarihi esas olacak şekilde evlat edinen için borçlandırma işlemi yapılır. Evlat edinilen çocuğun doğum tarihi esas alınarak 2 yıllık borçlandırma süresi hesaplanır ve bu süre aşılmaz. Çocuğunu evlatlık veren kadın da doğum yaptığı tarih ile evlatlık verdiği tarih arasındaki süreyi 2 yılı aşmamak koşuluyla borçlanabilir. Örneğin; 01.01.2004 yılında doğum yapan ve 01.02.2004 tarihinde çocuğunu evlat veren kadın, 01.01.2004-01.02.2004 arasındaki süre kadar, evlatlık alan kadın ise 01.02.2004-01.01.2006 tarihleri arasındaki süreyi borçlanabilir. Doğum Borçlanması İçin Gerekli Belgeler Doğum borçlanması için talepte bulunan kadın sigortalının bağlı olarak çalışmakta olduğu işverenin belge istemeksizin Sosyal Güvenlik Kurumu hizmet kayıtlarından tespiti yapılarak işlemleri yerine getirilecektir. Doğum Borçlanması İçin Nereye Başvurabilirim?   İlk defa SGK’lı (4/a) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar veya hak sahipleri, Bağ-kur’lu (4/b) kapsamında kendi nam ve hesabına çalışan kadınlar veya hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvurarak doğum borçlanması başvurusunda bulunabilirler. SGK’lı (4/a) ve Bağ-kur’lu (4/b) olanlar E-devlet üzerinden de başvuru yapabilir. Doğum borçlanması talebinde bulunan SGK’lı (4/a) ve Bağ-kur’lu kadın çalışanların e-devlet şifresi bulunmaları halinde ayrıca E-Devlet sistemi üzerinden başvuruda bulunma hakları da mevcuttur. SGK’lı (4/a) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-4a-dogum-borclanmasi-basvurusu üzerinden, Bağ-kur’lu (4/b) kapsamında çalışan sigortalı kadınlar https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-4b-dogum-borclanmasi-basvurusu üzerinden, doğum borçlanması başvurusunda bulunabilirler. Memurlar İçin Başvuru Yöntemi Farklı Kamu kurumlarında (4/c) kapsamında çalışan memurlar veya eski kamu görevlileri sigortalıları ya da hak sahipleri “SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA” adresine borçlanma talep dilekçesiyle başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabileceklerdir. ASKERLİK BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK Her erkek Türk vatandaşı için vatani görevi olan askerliğin, sigortalıların çalışamadıkları süre göz önüne alınarak sosyal güvenlik hakları açısından bu süreleri istenilmesi halinde borçlanılabilme hakları mevcuttur. Askerlik Borçlanmasından Kimler Yararlanabilir? Askerlik borçlanmasından yararlanmak isteyenler, askerlik hizmetlerini er veya erbaş olarak yerine getirmiş oldukları süreyi gösteren belge veya yedek subay olarak askerlik görevini yerine getirenlerin yedek subay okulu sürelerini gösteren belge ile SGK’ya müracaat etmeleri gerekmektedir. Ölen kişinin ölüm aylığından faydalanmak isteyen hak sahipleri de borçlanma amaçlı olarak SGK’ya başvurabilirler. Merhum kişinin ölmüş olduğu sırada sigortalı olarak çalışma zorunluluğu bulunmamaktadır. Türk vatandaşlığına sonrada geçen ve 22 yaşından dolduranlar geldikleri ülkedeki askerlik süresini gösteren belgeyi sunarak eğer böyle bir belge yok ise ya da Türkiye’de ki emsallerini yaptığı askerlik süresinden fazla emsalleri kadar süreyi borçlanabilirler. Askerlik Borçlanmasının Süreci Kişiler askerlik borçlanmasına ilişkin başvurmuş oldukları zaman ki veya geçmişte son yaptığı işte ki sigorta kapsamı dâhilinde (4/a, 4/b, 4/c) sigortalı olarak değerlendirilir. Kişi eğer isteğe bağlı olarak sigortalı ise 4/b kapsamında değerlendirilecektir. Kişiler askerlik hizmetini ifa ettiklerine dair belgeyi SGK’ya sunduktan sonra 1 ay içerisinde ödenmesi gerekmekte olup, 1 ay içinde ödenmemesi halinde borçlanmadan faydalanılamaz fakat tekrar başvurma hakkı mevcuttur. Askerlik Borçlanmasının Erken Emekliliğe Katkısı Askerlik borçlanmasından faydalanmak isteyen kişilerin askerlik hizmeti sigortaya giriş tarihlerinden önce ise bu süreleri borçlanarak sigorta başlangıç tarihlerini geriye doğru çekebilirler. Askerlik Borçlanması için Nereye Başvurabilirim? Er veya erbaş olarak silâhaltında veya yedek subay okulunda geçen askerlik sürelerini sigortalının kendisi borçlanabileceği gibi, ölümü durumunda hak sahipleri de borçlanabilmektedir. Buna göre ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Merkezi veya internet ortamından temin edeceğiniz Askerlik Borçlanma Belgesini, bağlı bulunduğunuz askerlik şubesinden tasdik ettirmeniz gereklidir. İlgili belgeyi dosyanızın bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne vermeniz ve hesaplanan tutarı ödemeniz halinde gerekli işlemler yapılacaktır. E-Devlet Üzerinden Başvuru Yapmak Mümkün Askerlik borçlanması talebinde bulunan çalışanların e-devlet şifresi bulunmaları halinde ayrıca https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-4a-askerlik-borclanmasi-basvurusu üzerinden başvuruda bulunma hakları da mevcuttur. YURTDIŞI BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK Çalışanlar açısından sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında belirlenen şartların yerine getirilmesi dâhilinde emekli olma hakları mevcuttur. Aynı şekilde yurtdışında bulunan ve çalışma hayatını büyük bir oranda yurtdışında geçiren Türk Vatandaşlarının belirli şartları yerine getirmesi halinde emekli olma şansı tanınmıştır. Kimler Yurt Dışı Borçlanmasından Faydalanabilir? Borçlanılacak sürelerde kişilerin Türkiye’de herhangi bir kurumda sigortalı olmamaları şartıyla; Türk vatandaşı ve Türk vatandaşı olarak doğan fakat sonrasında vatandaşlıktan ayrılan kişilerin 18 yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurtdışında geçen ve belgelendirilen hizmet süreleri ve bu sürelere arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreler yurt dışı borçlanması kapsamında değerlendirilmektedir. Yurt Dışı Borçlanmasının Erken Emekliliğe Katkısı Var Mıdır? Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce sözleşme yapılmış olan ülkenin sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki kişilerin ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir. Buna göre Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan bir ülkede çalışmakta olan kişinin Türkiye’de işe giriş tarihi 01.01.2013’tir. Kişinin Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan ülkedeki işe başlangıç tarihi ise 01.01.1989’dur. Kişinin işe giriş tarihi 01.01.1989 tarihi olarak kabul edilecek olup emeklilik şartları bu tarihe göre belirlenecek olup aylık bağlanacak tarih bu tarihe göre tespit edilecektir. Buna karşın Türkiye ile arasında özel hüküm bulunmayan bir ülkede çalışmakta olan kişinin Türkiye’de işe giriş tarihi 01.01.2014’tür. Kişinin Türkiye ile arasında özel hüküm bulunmayan ülkedeki işe başlangıç tarihi ise 01.01.1990’dır. Kişinin bu ülkede 01.01.1990-01.01.2000 tarihi arasında çalışmış olup 3600 gün borçlanmıştır. Fakat Türkiye ile arasında özel hüküm olmayan ülkedeki işe giriş tarih dikkate alınmayacak olup Türkiye’deki işe giriş tarihi olan 01.01.2014’ten 3600 gün geriye gidilerek emeklilik şartları belirlenecektir. İlk İşe Giriş Tarihi Türkiye’de Başlangıç Olarak Kabul Edilen Ülkeler Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, KKTC, Lüksemburg, Kore Cumhuriyeti, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, Makedonya, Slovakya Yurt Dışı Borçlanmasında Günlük Asgari ve Azami Tutar Yurt dışı borçlanmasında borçlanılacak tutar prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32'sidir. Yani borçlanması yapılacak miktar günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 7,5 katına kadar olan tutarın % 32’si ile borçlanılacak gün sayısının çarpımı kadardır. Yurt Dışı Borçlanmasında İzlenecek Yol Yurtdışı borçlanmasından faydalanabilmek için, öncelikle yurtdışı borçlanmasından yararlanabilme şartlarının taşıyor olmak gerekmektedir. Sonrasında kişinin; Yurda kesin dönülmüş olması, Tebliğ tarihinden itibaren tahakkuk eden borcun 3 ay içerisinde kuruma ödenmiş olması, Borcunun tamamının ödenmesinden sonra yazılı istekte bulunulmuş olması, Gerekmektedir. KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK İş kanuna göre kısmi süreli olarak çalıştırılan sigortalıların ay içerisindeki çalışma zamanlarını 30 güne tamamlama hakları mevcuttur. Bu nedenle borçlanılan günler emeklilik prim günü açısından değerlendirilmekte ve ilgili kişilerin erken emekli olabilme hakları doğmaktadır. Kısmi Süreli Çalışmalarını Borçlanabilecek Sigortalılar Kısmi süreli çalışmalarını borçlanabilecek sigortalılar 25.02.2011 tarihinden itibaren İş Kanuna göre kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışan ve kısmi süreli olarak çalıştıkları aylara ait eksik gün nedeni işverence 06-“Kısmi İstihdam”, 07-“Puantaj” ve 17-“Ev hizmetlerinde 30 günden eksik çalışma” koduyla bildirilenler eksik kalan günlerini borçlanabilecektir. Kısmi Süreli Çalışmalarda Borçlanma Tutarı Kısmi sürelere ilişkin borçlanma tutarı prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere belirlenecek günlük kazancın % 32’sidir. Fakat kısmi süreli çalışan sigortalıların borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması durumunda, genel sağlık sigortası primi ödenmiş bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı %20’dir.  ENGELLİ ÇOCUĞU BULUNAN KADINLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/a),(4/b),(4/c)] SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde başka birinin sürekli bakımına ihtiyaç duyan engelli çocuğu bulunan kadın çalışanların 01.10.2008’den sonra geçen prim ödeme gün sayılarının 1/4'ü prim gün ödeme sayılarının toplamına eklenir, eklenen süre yaş hadlerinden indirilir. Başka birinin bakımına ihtiyaç duyan engelli çocuğu bulunanlar bunu SGK tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelendirir. Engeli bulunun çocuğun vefatı yâda bakıma muhtaçlığın ortadan kalkması halinde ölüm tarihine yâda bakıma ihtiyaç duyulan halin ortadan kalktığını gösteren sağlık kurulu raporu tarihine kadar geçen hizmet süresinin 1/4’ü prim ödeme gün sayısına eklenir ve eklenen süre yaş hadlerinden indirilir. ENGELİ BULUNAN ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/a),(4/b),(4/c)]   SGK (4/a) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir; İşe Başlama Tarihi Kayıp Oranı % 60 ve üzeri %50-59 %40-49 01.10.2008-31.12.2008 15 yıl, 3700 gün 16 yıl, 3700 gün 18 yıl, 4100 gün 01.01.2009-31.12.2009 15 yıl, 3800 gün 16 yıl, 3800 gün 18 yıl, 4200 gün 01.01.2010-31.12.2010 15 yıl, 3900 gün 16 yıl, 3900 gün 18 yıl, 4300 gün 01.01.2011-31.12.2011 15 yıl, 3960 gün 16 yıl, 4000 gün 18 yıl, 4400 gün 01.01.2012-31.12.2012 15 yıl, 3960 gün 16 yıl, 4100 gün 18 yıl, 4500 gün 01.01.2013-31.12.2013 15 yıl, 3960 gün 16 yıl, 4200 gün 18 yıl, 4600 gün 01.01.2014-31.12.2014 15 yıl, 3960 gün 16 yıl, 4300 gün 18 yıl, 4680 gün 01.01.2015’den sonra 15 yıl, 3960 gün 16 yıl, 4320 gün 18 yıl, 4680 gün Bağ-Kur (4/b) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir; İşe Başlama Tarihi Kayıp Oranı % 60 ve üzeri %50-59 %40-49 01.10.2008’den sonra 15 yıl, 3960 gün 16 yıl, 4320 gün 18 yıl, 4680 gün Memur(4/c) statüsünde engelli çalışanlar için erken emeklilik şartları aşağıdaki tablodaki gibidir; Engeli Bulunan Memurlar Kayıp Oranı Emekliliğe Hak Kazanma Engelli Kadrosu İle Memur Olanlar  % 40 ve üzeri 15 yıl, 5400 gün Memur Olmadan Raporu Bulunanlar % 40 ve üzeri 15 yıl, 5400 gün Memur Olmadan Önce %40 ve Üzeri Engeli Olanlar % 40 ve üzeri 15 yıl, 5400 gün % 40 Üzerinde Doğuştan Engeli Bulunlar % 40 ve üzeri 15 yıl, 5400 gün Sonradan Engelli Olan Memurlar %40 - %49 6480 gün Sonradan Engelli Olan Memurlar %50 - %59 5760 gün ERKEN YAŞLANANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/A)] Çalışma koşulları ya da çevresel faktörlerin etkisi ile bir kişinin erken yaşlandığını SGK tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelemesi durumunda diğer çalışanlara nazaran erken olma imkânı mevcuttur. Erken yaşlılığa bağlı emekli olabilmek için sigortalı başlangıç tarihine göre en az birinin sağlanması ile mümkündür. Sigorta Tarihi 01.10.2008 öncesi Sigorta Tarihi 01.10.2008 sonrası 50 yaş ve 5000 prim günü 55 yaşını doldurmak ve en az 5400 prim günü 50 yaşını doldurmak şartıyla 3600 prim günü ve 15 yıllık sigorta süresi ERKEN YAŞLANANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/B),(4/C)] Çalışma koşulları ya da çevresel faktörlerin etkisi ile bir kişinin erken yaşlandığını Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kabul gören bir sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi durumunda diğer çalışanlara nazaran erken olma imkânı mevcuttur. Erken yaşlanma suretiyle emeklilik şartı için kadın-erkek ayrımı bulunmamaktadır. Erken yaşlananlar için 55 yaşını doldurmak ve en az 5400 prim gününü tamamlamak şarttır. MADENLERDE ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/A)] Madenci olarak çalışanların iş şartları, diğer sektörlere göre daha fazla risk taşıması nedeniyle emeklilik hakları diğer SGK’lılara (4/a) oranla iyileştirilmiştir. Maden de çalışanların emekliliğe hak kazanmaları işe başlangıç tarihlerine göre değişmekte olup 01.10.2008 tarihinden önce ve sonra başlayanlar için ayrı şartlar mevcuttur. Detaylı bilgi aşağıdaki tabloda mevcuttur; İşe Başlama Tarihi Çalışmanın Emeklilik İçin Gereken Şartlar Niteliği Sigortalılık süresi Gün Sayısı Yaş Sigortalılık süresi Gün Sayısı 08.09.1999 öncesi Sürekli veya Münavebeli   1800 50 --- 5000   1800 50 15 3600 09.09.1999-30.09.2008 Sürekli veya Münavebeli   1800 50 --- 7000   1800 50 25 4500 01.10.2008 öncesi Sürekli 25 5000   20 5000 Münavebeli 20 4000   25 4000 01.10.2008 sonrası Sürekli veya Münavebeli     50 20 7200 AĞIR VE YIPRATICI İŞTE ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/A)] Ağır ve yıpratıcı işte çalışma mevzuatı 01.10.2008 itibariyle düzenlenmiş çalışanlara ilave sigortalılık süresi yerine ilave prim günü kazandırmaktadır. İlave prim günü çalışanlara her yıl çalışma sürelerine ilave olarak 60,90 ve 180 gün olarak eklenmektedir. Aşağıdaki tabloda ağır ve yıpratıcı iş olarak kabul edilen işlere göre yıllık eklenecek ilave gün sayısı gösterilmiştir; Kapsamda değerlendirilen İş ve İşyerleri Yıllık Prime Eklenecek Gün Sayısı Kurşun ve arsenik işleri 60 * (Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işlerinde çalışanlar) 90 Cam fabrika ve atölyeleri 90 Civa üretim işleri ve sanayi 90 Çimento fabrikaları 60 Kok fabrikalarıyla termik santralleri 60 Alüminyum fabrikaları 60 Demir çelik fabrikaları 90 Döküm fabrikaları 60 Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler 90 Yer altı işleri 180 Radyoaktif ve radyoiyoizan maddelerde yapılan işler 90 Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler 90 Basın ve Gazetecilik Mesleğinde Uğraşanlar  ** (Basın kartı yönetmeliğine göre basın kartına sahip olmak) 90 Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu basın kartı sahibi olmak  *** (Basın Kartı Yönetmeliğine göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar) 90 Sağlık Personelleri 60 YIPRANMALI ÇALIŞAN MEMURLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK [(4/C)] 01.10.2008 tarihinden itibariyle yıpranmalı işlerde çalışan kamu görevlileri ve prime eklenecek gün sayısı aşağıdaki şekildedir;     Kapsamda değerlendirilen İş ve İşyerleri Yıllık Prime Eklenecek Gün Sayısı Asker, Polis, MİT 90 Dalgıç 180 Madenci 180 Radyasyon Ortamı 180 İtfaiye ve yangın söndürme İşleri 60 Sağlık Personelleri 60 Ceza ve İnfaz kurumlarında Çalışanlar 90 01.10.2008 tarihinden sonra yıpranmalı işler kapsamında çıkarılan meslekler aşağıdaki şekildedir; Kapsamda değerlendirilen İş ve İşyerleri Yıllık Prime Eklenecek Gün Sayısı Lokomotif Makinist ve Ateşçileri 180 Atölye, Fabrika, Havuz ve Depolarda Kanunda Belirtilen İşlerde Görev Yapanlar 180 Gemi Ateşçi, Kömürcü 180 Devlet Tiyatrosu Sanatçısı 180 Zirai Mücadele – Karantina 60 TRT-Haber İşleri 180 Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası 180 Basın Müşaviri 180 MEMURLARIN AYLIKSIZ GEÇEN SÜRELERİ İLE ERKEN EMEKLİLİK [(4/C)] Personel mevzuatına göre memurların bazı hallerde aylıksız izinli olarak geçirdikleri süreleri borçlanma hakları mevcuttur. Memurların Aylıksız İzin Sürelerini Borçlanabileceği Haller Memurların bakmakla yükümlü oldukları ya da bakması gereken ana, baba, kardeş, eş ve çocuklarından birinin ağır bir kaza veya tedavisi uzun süren bir hastalık geçirmesi ve bunun sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi sonucu 3 aya kadar izin verilmesi sonrasında istekleri doğrultusunda 18 aya kadar, Doğum yapan memura analık izni süresi bitiminden, eşi doğum yapan memura ise doğum tarihinden itibaren 24 aya kadar, 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte ya da münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerine, çocuğun anne ve babasının rızasının kesinleştiği tarihten ya da vesayet dairelerinin izin verme tarihinden itibaren, istekleri doğrultusunda 24 aya kadar, Yurtdışında burs alan, yurtdışında uluslararası bir kurulda görev alan, sürekli veya geçici olarak Türkiye’deki bir kamu kurumdan yurtdışına gönderilen memurların memur olan eşlerine görev süreleri boyunca, En az 5 yıl hizmet süresini tamamlayan en fazla 2 defa kullanılmak şartıyla 12 aya kadar, Aylıksız izin süresi kullanabilir. Memurların Aylıksız İzin Borçlanmasında Tutar Memuriyete 15.10.2008 tarihi öncesinde başlayan ve aylıksız izin sürelerini borçlanma yapmak isteyen memurların başvuru tarihindeki öğrenim durumları itibariyle göreve giriş derecesi dikkate alınmak suretiyle borçlanma işleminin yapılacağı tarihteki memur maaş katsayısına göre borç tutarı tespit edilmektedir. 15.10.2008 tarihi ve sonrasında memur olanların borçlanacakları tutar, prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32'sidir. AVUKATLARA ERKEN EMEKLİLİK Avukatlık stajının ilk 6 ayını mahkemelerde sonraki 6 ayını avukatların yanında sigortasız olarak yapan avukatların toplamda 1 yıla kadar bu süreleri borçlanma hakları mevcuttur. Barodan staj sürelerin gösteren onaylı belge ve resmi dilekçe ile bulundukları ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğüne başvurmaları gereklidir. DOKTORLARA ERKEN EMEKLİLİK Doktorların tıpta uzmanlıkta ve fahri asistan olarak sigortasız geçirdikleri süreleri borçlanma hakları mevcuttur. Doktorların tıpta geçen uzmanlık sürelerini; diplomasının onaylı bir fotokopisi, uzmanlık gördüğü tıp fakültesi veya sağlık kuruluşunca verilen başlangıç ve bitiş tarihlerini gün ay ve yıl olarak gösteren belge ve sağlık bakanlığının bu süreleri uzmanlıktan sayıp-saymadığını gösteren veya bir kısmı sayılıyor ise onu gösteren belgeyi, Fahri asistanlıkta geçen sürelerini ise; fahri asistan olarak görevde bulunduğu kurumdan fahri asistan olarak yaptığı görev süresinin başlangıç ve bitiş tarihlerini gün ay ve yıl olarak belirten belgeyi, Borçlanma talep dilekçesi ile birlikte bulundukları ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğüne başvurmaları gereklidir. DOKTORA EĞİTİMİ YAPANLARA ERKEN EMEKLİLİK Kişiler Üniversite sonrası öğrenimlerini yüksek lisans ve doktora yaparak devam ettirerek bilime katkıda bulunmak ya da akademisyen olmak amacıyla iş hayatına başlamak konusunda gecikebiliyorlar. Bu nedenden ötürü yasa koyucu öğrencilerin sigortalı olmaksızın yurt içinde veya dışında normal doktora veya tıpta uzmanlık öğrenim sürelerini borçlanmalarına imkân tanımaktadır. Doktora Borçlanmasında İzlenecek Süreç Kişilerin geriye dönük olarak doktorada geçen sürelerini borçlanmaları için bir takım şartlar mevcuttur. Bunlar; Borçlanma Talep Dilekçesi, Doktora diplomasının onaylı fotokopisi, Doktora eğitimini yurtiçinde gerçekleştirenlerin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren ve üniversite tarafından düzenlenmiş belgeyi, Doktora öğrenimi yurt dışında 1416 sayılı kanun kapsamında yapılmış ise, dil, yüksek lisans ve doktora eğitim sürelerine ilişkin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren ve Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce düzenlenen eğitim planını, Doktora öğrenimini kendi imkânları ile yurtdışında yapanların üniversiteden alınacak başlangıç ve bitiş tarihlerini gösteren belgenin aslı ve onaylı Türkçe tercümesi ile diplomanın Türkiye’de denkliğini gösteren belgeyi, Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürlüğü’ne teslim etmeleri gerekmektedir. SİGORTALI ÇALIŞMAKTA İKEN TUTUKLANIP VEYA GÖZALTINA ALINIP BU SUÇTAN DOLAYI SERBEST BIRAKILANLARA BU SÜRELER İÇİN ERKEN EMEKLİLİK Sigortalı iken herhangi bir suçtan dolayı tutuklanan veyahut gözaltına alınan sigortalıların bu suçtan olmak şartıyla beraat etmeleri halinde tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri borçlanmaları mümkündür. 12 EYLÜL 1980 ASKERİ DARBE MAĞDURLARINA ERKEN EMEKLİLİK Sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle yakalanan veya tutuklananlardan, 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında  veya  tutuklulukta geçen  süreleri  için kendilerinin  ya  da  hak sahiplerinin bu durumlarını belgeleyerek borçlanma imkânları mevcuttur. Talep tarihinde belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının % 32’si üzerinden hesaplanacak primleri, dava açıp tazminat alanların borcun tebliğ tarihinden itibaren altı ay içerisinde kendilerince veya hak sahiplerince, tazminat almamış olanların ise Hazinece ödenmesi suretiyle borçlandırılır. 12 Eylül 1980 askeri darbe mağdurlarına tanınan borçlanma hakkı sigortalılık süresini geriye götürmez, sadece prim günü arttıran bir borçlanmadır. GREV VE LOKAVTA GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANILMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK Sigortalı olarak çalışmakta olan bir işçinin Anayasa’dan gelen grev hakkını kullanması sırasında diğer bir anayasal hakkı olan sosyal güvenlik hakkının kullanılmaması Anayasa ilkeleri ile bağdaşmayan bir durumdur. Bu nedenle grev ve lokavt nedeniyle sigorta primleri ödenmeyen işçilerin yasal bir grev ve lokavt olması şartıyla borçlanılabilmekte olup, sigortalı veya hak sahipleri tarafından grev ve lokavtın bitiminden itibaren 6 ay içinde bulundukları yerdeki Sigorta il Müdürlüğüne resmi dilekçe ile başvurmaları şarttır. ERKEN EMEKLİLİKTE SON DAKİKA GELİŞMESİ Geçtiğimiz aralık ayında ekonomik gelişmeleri değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, değerlendirmede gündemde sıcaklığını koruyan Emeklilik Yaşa Takılanlar konusuna da değindi. Bakan Albayrak, erken emeklilik konusunda, “Erken emeklilik düzenlemesi gündemimizde yok.” diye ifade de bulundu. ERKEN EMEKLİLİKTE ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR Sigortalıların emekli olma hakkına daha erken bir şekilde elde etmelerine sağlayacak uygulamaların bütünü erken emeklilik olarak adlandırılmaktadır. Sigortalı olarak çalışan kadınlar 3 defaya mahsus olmak üzere doğumdan sonraki 2 yıllık süreyi borçlanabilirler.  Askerliğini er veya erbaş olarak yapanlar veya yedek subayların yedek subay okulunda geçen süreleri askerlik borçlanması kapsamında kendilerince veya hak sahiplerince 1 ay içerisinde ödemesi şartıyla borçlanma hakları vardır. Çalışma yaşamlarının büyük oranda yurtdışında geçiren Türk vatandaşlarının bu süreleri borçlanma imkânları mevcuttur. Türkiye ile arasında özel hüküm bulunan ülkelerde çalışanların o ülkedeki ilk işe giriş tarihi Türkiye’deki işe giriş tarihi olarak kabul edilir. 25.02.2011’den itibaren kısmi süreli veya çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanların eksik kalan günlerini borçlanma imkânları hakları vardır.  Engelli çocuğu bulunan SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde çalışan kadınların gereken şartları taşımaları dâhilinde erken emekli olma hakları vardır. Engeli bulunan SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde çalışan kadınların gereken şartları taşımaları dâhilinde erken emekli olma hakları vardır. Erken yaşlanan SGK (4/a), Bağ-Kur (4/b), Memur(4/c) statüsünde çalışan kadınların gereken şartları taşımaları dâhilinde erken emekli olma hakları vardır. Madende çalışanların ve ağır yıpratıcı işte çalışan işçi (4/a) kanunlarca gereken şartları taşımaları dâhilinde erken emekli olma hakları vardır. Memurlar aylıksız olarak geçen izinli oldukları süreleri borçlanabilirler, borçlanma miktarı 15.10.2008 öncesi memurlar olanlar başvuru tarihindeki öğrenim durumu, göreve giriş derecesi, dikkate alınarak değerlendirilirken, 15.10.2008 sonrası memurlar olanlar prime esas asgari ve azami günlük kazanç arasında seçilen tutarın %32’sidir. Avukatların sigortasız olarak geçen avukatlık staj süreleri, doktorların tıpta uzmanlık veya fahri asistanlıkta geçen sürelerini borçlanabilirler. Doktora yapan öğrencilerin sigortasız olarak geçen normal doktora sürelerini borçlanma hakları vardır. Sigortalı olarak çalışmakta iken tutuklanan veya gözaltına alınan ve bu suçtan dolayı beraat edenlerin bu suçtan dolayı tutuklu veya gözaltında geçen sürelerini borçlanabilirler. 12.09.1980 askeri darbe mağdurlarından beraat edenlerin gözaltında veya tutuklukta geçen sürelerini kendilerince veya hak sahiplerince borçlanma imkânları hakkı vardır. Sigortalıların çalışmakta iken yasal ve grev ve lokavt hakkını kullananların bu süreleri grev ve lokavtın bitiminden itibaren 6 ay içinde başvurmaları şartıyla borçlanma hakları mevcuttur. Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılı olarak dilekçe ile başvuracak sigortalılar için gerekli “Borçlanma Talep Dilekçesi” için tıklayınız. Kaynak: www.MuhasebeTR.com